Co to jest Inflacja kosztowa?

Zmiany zagregowanego popytu mogą stać się przyczyną inflacji. Jedynym sposobem na trwały wzrost nominalnego popytu a tym samym na trwałą inflację jest wzrost podaży pieniądza. Zmiany w poziomie cen mogą być jednak również indukowane przez zmiany w kosztach przedsiębiorstw. Na inflację mają wpływ następujące czynniki:

Płace

Płace rosnące szybciej niż wydajność pracy zwiększają koszty przedsiębiorstwa. O poziomie płac ustalanych w trakcie negocjacji decydują oczekiwania inflacyjne oraz stopień „ciasności” rynku pracy. Kanał przez oczekiwania inflacyjne może być podstawową przyczyną narastania spirali inflacyjnej (inflacja => oczekiwania inflacyjne => płace => inflacja). Jest to pierwsza istotna rola oczekiwań w analizie procesów inflacyjnych. Oznacza, że bez przełamania oczekiwań inflacyjnych nie da się zbić inflacji.

Kanał przez rynek pracy

Ciasny rynek pracy zwiększa siłę negocjacyjną pracowników (związków zawodowych) pozwalając tym samym na podbijanie płac. Niskie bezrobocie powoduje wzrost płac, ponieważ pozycja negocjacyjna jest silna, wysokie bezrobocie powoduje spadek płac z uwagi na silną konkurencję wśród pracowników. Z twierdzenia o przebiegu funkcji ciągłej wynika koncepcja NAIRU, czyli istnieje taki poziom bezrobocia, który nie wpływa na inflację.

Przedsiębiorstwa obliczając cenę wyrobu podliczają koszty robocizny (z dokładnością do wydajności). Rosnące płace podbijają ceny produkcji. Powrót do równowagi następuje na tej samej zasadzie. Podbicie płac powoduje ograniczenie produkcji i rozluźnienie rynku pracy, to powoduje spadek płac i wycofanie do dawnego położenia.

Możliwości przejścia do inflacji popytowej

Poprzez reakcję rządu (władz monetarnych), które na ograniczenie produkcji zareagują zwiększeniem popytu (ekspansja fiskalna, wzrost podaży pieniądza, spadek stóp procentowych). Poprzez niestabilność mechanizmu polityki pieniężnej (koncepcja w budowie) - pierwotny wzrost cen zwiększa oczekiwania inflacyjne, przy braku reakcji Banku Centralnego obniżają się realne stopy i następuje ekspansja popytu i kredytu.

Szoki technologiczne w funkcji produkcji

Przykłady szoków technologicznych: trwały - postęp techniczny, przejściowy - nagłe pogorszenie warunków produkcji (susza). Postęp techniczny: Przy danym zasobie kapitału jesteśmy w stanie produkować więcej. Susza: Ponieważ spadek produkcji jest tymczasowy, nastąpi przejściowy wzrost poziomu cen. Możliwości przejścia do inflacji popytowej jak powyżej przy płacach.

Szoki zagraniczne

Import inflacji: zmiany cen zagranicznych nie będą wpływały na inflację krajową, jeżeli towarzyszyło im będzie proporcjonalna zmiana kursu walutowego. Np. 10% inflacji za granicą i 10% aprecjacja waluty krajowej sprawią, że wyrażone w złotych ceny importu nie zmienią się. Warunkiem zachodzenia tak ścisłego związku między inflacją a kursem jest ustalanie się kursu na zasadzie PPP (P=EP*). Na kurs wpływają też inne czynniki. PPP obowiązuje dla dóbr handlowalnych. Innymi słowy aprecjacja kursu na skutek inflacji (zagranicznej) jest powodowana substytucją droższych dóbr zagranicznych przez tańsze krajowe, co prowadzi do spadku importu.

Jeżeli jednak do substytucji nie dochodzi, nie dojdzie do aprecjacji waluty krajowej i ceny zagraniczne przeleją się do kraju. To przypadek surowców. W szczególności, gdy popyt jest bardzo słabo elastyczny, wzrost cen zagranicznych może wręcz doprowadzić do deprecjacji waluty krajowej, pogłębiając inflacyjne skutki szoku. Powrót do równowagi nastąpi przez rynek pracy, spadek płac i kosztów. Proces to długotrwały. Władze monetarne amortyzując szok i zwiększając popyt utrwalają wzrost cen.